Instytut Mechaniki Górotworu PAN
1 lipca 1954 roku Polska Akademia Nauk powołała do istnienia samodzielny Zakład Mechaniki Górotworu (ZMG PAN) z siedzibą w budynku A1 Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Pierwszym kierownikiem ZMG był profesor Witold Budryk, wybitny uczony i ceniony autorytet w dziedzinie górnictwa. W 1959 roku kierownictwo Zakładu objął profesor Jerzy Litwiniszyn. W tym okresie nastąpił intensywny rozwój kadry naukowej i badań. Tematyka naukowa została poszerzona o mechanikę skał, metrologię przepływów, dynamikę nieustalonych przepływów powietrza i gazów w sieciach wentylacyjnych kopalń, mikromerytykę, szkody górnicze, przepływy w ośrodkach porowatych oraz gazodynamikę.
Dzięki staraniom profesora Litwiniszyna i jego zastępcy, profesora Stanisława Knothe, w latach 1964-1968 sfinansowano budowę nowego budynku Zakładu przy ulicy Reymonta 27, która od 1968 roku jest jego obecną siedzibą. W 1977 roku ZMG PAN stał się Instytutem Mechaniki Górotworu (IMG PAN), otrzymując nowy statut i prawa do doktoryzowania. W roku 1987 na stanowisko dyrektora został powołany profesor Wacław Trutwin, następnie w 2003 roku dyrektorem został profesor Wacław Dziurzyński. Od 2019 roku funkcję tą pełni dr hab. inż. Przemysław Skotniczny.
Działalność naukowo-badawcza prowadzona jest w dwóch Zakładach: Fizyki Przepływów (z Pracownią Metrologii Przepływów oraz z Pracownią Wentylacji Kopalń) i Mechaniki Skał (z Pracownia Mikromerytyki oraz z Pracownią Odkształceń Skał). Wszystkie zespoły badawcze Instytutu mają w mniejszym lub większym stopniu charakter interdyscyplinarny, co ułatwia współpracę z innymi ośrodkami badawczymi oraz przedsiębiorstwami krajowymi, jak i zagranicznymi.
Od początku działalności prowadzone prace badawcze mają charakter poznawczy i aplikacyjny oraz konstruktorski i wdrożeniowy. Tematyka od zawsze obejmuje aktualną problematykę naukową dotyczącą górnictwa, zwłaszcza w zakresie inżynierii bezpieczeństwa prowadzenia prac podziemnych i ich wpływu na środowisko. Instytut prowadzi badania z obszaru zagadnień, które dotychczas nie znalazły zadowalających rozwiązań. Jako przykład można podać: zagadnienie metod kontroli wyrzutów skał i gazu, metody prognozowania procesu przewietrzania w złożonych strukturach sieciowych i ośrodku porowatym, badania właściwości fizycznych skał z płynami w porach. Prowadzone są pracochłonne eksperymenty, których celem jest weryfikacja opracowywanych teorii i metod analizowanych zjawisk i procesów fizycznych. Instytut stale rozwija metody pomiarowe, a dzięki unikalnej aparaturze prowadzi eksperymentalne badania w laboratoriach i na obiektach rzeczywistych oraz eksperymenty numeryczne. W Instytucie funkcjonuje wiele laboratoriów, w tym akredytowane Laboratorium Wzorcujące Wentylacyjne Przyrządy Pomiarowe (nr AP 118).
